14 september 2021. Om zes uur gaat de wekker. Het is buiten nog donker. Fabian gaat op de rand van zijn bed zitten en zegt slechts: ‘Veronica,’ en gaat met zijn hand door zijn haar. Ik zeg niets terug, wat moet ik zeggen, denk ik? Ik kleed me verder aan en pak de kleren, die verspreid over de andere stapelbedden hangen en inmiddels droog zijn. Langzaam pak ik mijn rugzak weer in. Fabian is al snel klaar.  Ik weet nog steeds weinig te zeggen, ik ben bang dat ik anders ga huilen. We hebben prachtige momenten samen gedeeld. We hebben samen naar muziek geluisterd. We hebben samen teveel gedronken, we hebben samen veel gesproken. Vanuit een steeds groeiend vertrouwen hebben we samen veel gedeeld. Gisteravond zei ik nog: ‘Je zou mijn derde zoon kunnen zijn.’ Op de foto die ik van hem gemaakt had  met het molentje zag ik een treffende gelijkenis met mijn eigen zonen.  Afscheid nemen is gewoon ontzettend moeilijk.  Toch voelt het ook goed, onbewust voel ik dat ik deze dag nodig heb om alles bij mij op een rij te zetten. Om alle tegenstrijdige gevoelens waar ik de laatste dagen mee worstel uit te pluizen.

Maar ook ben ik heel blij. Want gisteravond zijn Marie-Louise,  Perry, Fleur, Sarah en Joep in Rome gearriveerd. Ik kon pas opgelucht ademhalen toen ik ze veilig in in het appartement wist. Wat heb ik genoten van die blije gezichten met een rolkoffer in de hand onderweg naar  Schiphol. Wat was het een prachtig gezicht om te zien hoe ze gingen boarden. Ik kan niet wachten om ze terug te zien.  Wat zal het een feest zijn om ze op het Sint Pieterplein te zien.

De emoties worstelen in me maar ik stop ze nog diep weg.  Het is zover. Ik neem afscheid van de laatste van het laatste groepje, van het groepje die ook steeds een nieuwe samenstelling kreeg. We omhelzen elkaar kort en stevig en kussen elkaar op de wang. Vervolgens kijk ik toe hoe nu Fabian uit mijn leven loopt. Ik slik al mijn tranen door en concentreer me op mijn rugzak.

Buiten haal ik diep adem en loop bij het eerste café dat ik zie naar binnen.  De koffie en het broodje brengen me weer wat terug bij mezelf.  Gister had ik de route al wat bestudeerd en daar heb ik nu mijn voordeel van. Ik wil nog meer koffie, het maakt me niet meer dat de tijd hiermee door gaat. Deze dag gaat vanzelf voorbij en die middagwarmte overleef ik ook wel, redeneer ik. Als ik weer een café zie, stap ik naar binnen. De cafeïne doet me goed. Ik krijg weer oog voor de omgeving, ik geniet er weer van hoe de mensen met elkaar kletsen. Ik zie hoe een moeder met haar dochtertje binnen komt, het meisje mag iets lekkers uitzoeken. Ik zie hoe ze met een geconcentreerde blik afweegt welke reep ze zal kiezen. Ik zie weer dat het heel normaal is om staande je brioche  uit een servetje af te happen. Ik ben vaak de enige die gaat zitten. Weer terug bij mezelf ga ik naar buiten en start mijn wandeling. Een telefoon gesprek met Marie-Louise, die eigenlijk heel dichtbij is, maakt me weer blij.

Ik neem de tijd voor deze dag. Op mijn gemak slenter ik de stad uit. Vandaag is ook de route waar zoveel over gesproken is. In de app staat met extra dikke letters dat het gebied tussen Formello en La Storte afgesloten is. Er zijn dode beren en everzwijnen gevonden die zijn gestorven aan een onbekend virus. Om die reden is er geen toegang voor voetgangers in dat gebied. Maar de mededeling is van 2022. Op de website van de Via Francigena werd het bericht herhaald en dat bericht is van mei 2023. Het zou betekenen dat ik vanaf Formello de bus moest nemen tot La Storta. Een heel gedoe, maar het is niet anders. Heftige discussies gaf deze mededeling onder de andere pelgrims, ik had voor mezelf de beslissing genomen. Tot mijn verbazing werd de maatregel in Vetrella door de hospitalier volledig onderuitgehaald. Volgens hem konden we gewoon alles  lopen en hiermee was voor mij het probleem opgelost. Ik kan nu dus wel gewoon alles lopen.

Langzaam loop ik een stuk langs de weg. In Italië rijden nog heel veel Fiat Panda’s en ik heb zelfs een Fiat Uno gezien. Ze zien er vaak niet zo gaaf meer uit maar het zijn nog steeds prachtige wagentjes voor deze omgeving. Ze scheuren meestal in een hoog tempo over de bergpaden. Italianen zijn niet altijd een “heer in het verkeer”. Een zebrapad is een levensgevaarlijke oversteekplaats. De enige reden dat ik ze uitkies is, dat als ze me aanrijden bij het oversteken, ik niet degene ben die in overtreding is. Op de zebrapaden weet je namelijk nooit of ze stoppen of zonder op te kijken, zonder blikken of blozen doorrijden.

Er zit een kleine klim in vandaag maar die beloont me wel met prachtige panorama’s. Ik kijk om me heen, ik kijk naar de bergen in de nevelige verten. Tot hiervoor werd ik er onrustig van. Maar nu ik weet dat ze me niet meer voor onverwachte klimpartijen kunnen zetten, kan ik rustig naar ze kijken en afscheid van ze nemen.

Ik loop het eerste park in. Als ik bij de toegang kom zie ik Mia en Elise uit Taiwan druk met elkaar debatteren of ze nu wel of niet omhoog moeten. Wat ben ik blij met ze. Ik ben niet langer alleen vandaag. Vooral Elise is een schat, ze geeft me een knuffel, alsof ze voelt hoe lastig ik het vandaag vind. De zon komt door de wolken en creëert hiermee weer prachtige hemeltrappetjes. Ik vertel Elise wat ik zie en wijs ze aan. Meteen begint ze foto’s te maken of ze precies weet wat ik  bedoel weet ik niet.

Brede paden en een overwegend eikenbos maken het lopen makkelijker en geven me ruimte in mijn hoofd. Ik denk aan al die weken en maanden die achter me liggen, hoe vaak heb ik niet gewenst om naar huis te gaan. Vooral Frankrijk stelde me op de proef. Elke dag weer moest ik opnieuw beginnen, elke dag boorde ik een nieuwe bron energie aan. Waar ik die steeds vandaan heb gehaald? Steeds putte ik kracht uit de ontmoetingen, uit de natuur, uit kleine, leuke voorvallen of uit de vreselijke lieve mensen die ik tegenkwam. Elke dag die voorbij was verstopte  ik diep in mijn geheugen, geen traan kwam er uit mijn ogen, hooguit boosheid op mezelf als ik weer eens verkeerd was gelopen. Ik wilde niet opgeven, als ik ongewassen uit mijn tent kroop. Ik wilde niet opgeven als ik na eindeloos bellen alleen maar “complet” te horen kreeg.  Zo vaak  wenste ik dat ik naar huis kon gaan.

Maar nu. schaamteloos geniet ik van alles wat me wordt geboden. Loop ik door de meest prachtige stadjes boven op de heuvels, gluur ik in de kleine straatjes. Drink ik mijn bier en cocktails met anderen en is de lach niet van mijn gezicht te krijgen. Ik heb last van mijn geweten als ik terugdenk aan die andere periode. Ik worstel met het contrast. Moet, mag ik dit als een beloning zien voor die andere periode?

Mijn Taiwanese maatjes zijn precies goed. We lopen ongeveer in hetzelfde tempo. Ze zijn steeds lief en blij.

Het hoogste punt van vandaag is  Monte Razanno met 431 meter hoogte.  Ik moet lachen als ik hun bijna geschokte gezichten zie als ze me op straat zien zitten. Met mijn rug tegen een muur in de schaduw eet ik mijn lunch. Er komt een fietser aan, hij zit onder de modder en stopt.  Ik begrijp het niet zo goed, als hij vertelt dat hij in zijn lunchpauze even “gefietst” heeft. Maar de auto hier is van hem en nu wordt het me duidelijk. We praten wat, hij is overduidelijk nieuwsgierig naar mij. Even later komt zijn vriend aangefietst. Die gaat nog een stapje verder en wil graag met “iemand” die vanuit Canterbury is komen lopen, met mij dus, op de foto.

Formello ligt ongeveer op de helft van mijn route voor vandaag en is tevens de enig gelegenheid voor koffie. Als ik op een wankel stoeltje zit voor de toegangspoort met mijn koffie voor me komt er een gesproken bericht van Tania. Alleen al haar stem is genoeg om de tranen te laten lopen. Heftig snikkend komen eindelijk de tranen die ik al maanden wegslik. Tania, Matheo en Juliana moeten nog maar tien kilometer lopen en dan zijn ze in Rome. Tania zegt dat ze me mist, juist nu, juist daar. Ik hoor de tranen in haar stem en nog harder lopen de tranen nu over mijn wangen. Dat juist zij nu in mijn oren is, een maatje uit de zware periode van Frankrijk. Beide weten we wat dit moment voor hun nu en voor mij morgen betekent.

Ik veeg mijn wangen droog en ga onder de poort door. Via een pittoreske afdaling komt ik bij het volgende park, Parco Regionale de Veio. Een prachtig gebied. Mia en Elise zijn weer om me heen.  Het blijft een bijzonder gezicht, maar ik weet van Japan dat het heel gewoon is, als ik zie hoe Mia met een paraplu de zon weert.  Ik blijf bij ze lopen. Samen nemen we moeilijke passages. Samen moeten we vreselijk lachen om de manier hoe we over en onder boomstammen door moeten. Ik spaar zo mijn energie voor morgen.  Ze nemen een deel van het holle gevoel weg.

We lopen al een tijdje langs een rivier, de Cremera. Soms hoor ik alleen kabbelen, soms zie ik het water glinsteren. Opeens hoor ik een sterker ruisen, het klinkt als een waterval. Wat een verrassing als we de bocht uitkomen. Een prachtige waterval ligt voor ons. Ik voel hoe blij ik hiervan word. Dit is precies wat ik nodig heb vandaag. Ik trek mijn schoenen en sokken uit en steek mijn voeten in het snel stromende water. Ik kijk om me heen, ik wil meer. Ik kijk naar de muur waar het water over valt, naar daar waar de meeste kracht is.

Ik doe mijn horloge of en haal mijn telefoon uit mijn broekzak. Ik waad door het water naar de muur. Ik ga onder de stralen staan. Er komt een enorme blijdschap in me boven, de euforie komt terug. De harde stralen kletteren op mijn hoofd en op mijn schouders. Ze doen hun werk en spoelen al mijn tobberige gedachten weg. Ik voel me bevrijd. Ik geniet. Ik kan nu terugkijken op al die maanden en het mooie, en vooral de kracht die het me heeft gegeven ervan zien.

Het water loopt uit mijn kleren, het boeit me niet. Met mijn handdoek dep ik het ergste wat weg en trek mijn schoenen weer aan. Zo loop ik drijfnat de laatste kilometer naar de zusters van “Signora del Sacro Cuore” waar ik mijn laatste nacht doorbreng. Ze verwennen me, ze koken voor me en er is wijn bij het eten. Grote kannen rode wijn. In de badkamer vind ik grote handdoeken en de lakens zijn bedrukt met rode bloemetjes.

Morgen. Ik ben er klaar voor…